‘Vrije tijd, betaalde arbeid en zorg zijn in het dagelijks leven voor veel mensen niet zo strikt gescheiden als in onderzoek en beleid wordt aangenomen. Dat lijkt in het bijzonder voor vrouwen het geval te zijn. Internationaal onderzoek wijst op het bestaan van een ‘triple shift’ voor vrouwen: naast hun betaalde werk buitenshuis en onbetaalde werk thuis (eerste en tweede shift) zou de vrije tijd van vrouwen veel meer dan die van mannen in het teken staan van zorg voor het emotioneel welzijn van kinderen, familieleden en vrienden. Ook is er in eerder onderzoek op gewezen dat de vrije tijd van vrouwen meer versnipperd is en dat ze die vaker doorbrengen in aanwezigheid van kinderen.‘  Dit is de samenvatting van het rapport van het SCP ‘Lekker vrij!? Vrije tijd, tijdsdruk en de relatie met de arbeidsduur van vrouwen’.  *)

Deze conclusie is zo herkenbaar voor mij! ‘Eerst moeten kinderen, man, (schoon)ouders gelukkig zijn, daarna mag ik pas voor mijzelf kiezen‘. Dit is wat ik wel eens cynisch tegen mezelf zeg. Ondanks dat ik nu echt voor mijzelf heb gekozen door Topvrouw.nl op te richten, blijft dit toch spelen als het op het thuisfront even onrustig is. Mijn verantwoordelijkheidsgevoel speelt dan direct op. Deze drukt dan als een last op mijn schouders. Er is natuurlijk altijd een reden om dit verantwoordelijkheidsgevoel serieus te nemen.

Tegenwoordig stel ik echter ook een aantal vragen aan mijzelf :

  • Waarom trek ik de verantwoordelijkheid naar me toe?
  • Wat is het effect dat ik deze verantwoordelijkheid op me neem?
  • Wat gebeurt er als ik deze verantwoordelijkheid niet op me neem?
  • Hoe voelt het voor mij als ik deze verantwoordelijkheid los laat of minder naar me toe trek?

Laat ik aan de hand van een heel praktisch voorbeeld zien wat mijn oude patroon was en wat deze vragen met mij doen.

Mijn moeder werd ziek. Ik ben direct in de actiestand gegaan en ben van alles gaan regelen. Ik voelde me enorm verantwoordelijk, omdat ik zag dat zij die zorg voor zichzelf niet meer kon regelen. Ik wilde dat zij in alle rust ziek kon zijn en zich niet bezig hoefde te houden met alles erom heen. Op zich heel mooie intenties. Maar mijn houding leidde al snel tot irritatie bij mijn moeder en mijn broer. Wat weer leidde tot irritatie bij mij, omdat zij niet waardeerden en zagen wat ik allemaal deed.

Nu ga ik deze situatie opnieuw bekijken aan de hand van de vier vragen:

  • Waarom trek ik de verantwoordelijkheid naar me toe?
    Dit was voor mij logisch. Ik dacht er niets eens bij na. Het hoorde gewoon bij mij! Dat was mijn taak.
  • Wat is het effect als ik deze verantwoordelijkheid op me neem?
    Het effect van mijn handelen was, dat zowel mijn moeder als mijn broer aangaven dat zij geen ruimte meer voelden om op hun manier dingen op te pakken. De invulling van mijn verantwoordelijkheidsgevoel verstikte hen.
  • Wat gebeurt er als ik deze verantwoordelijkheid niet op me neem?
    Mijn grote angst was, dat er dan niets gebeurde of dat mijn moeder zich niet door mij gesteund voelde en alles eenzaam en alleen ging oppakken. Wat ik een verschrikkelijke gedachte vond.
  • Hoe voelt het voor mij als ik deze verantwoordelijkheid los laat of minder naar me toe trek?
    Door de confrontatie met mijn moeder en broer zijn we vervolgens gaan kijken wat ieders verantwoordelijkheid was en wat ieders draagkracht was om op te pakken.

Voor mijn gevoel kunnen we als vrouwen dus nog een grote slag slaan door naar onszelf te kijken. Ik tenminste wel. Alle verantwoordelijkheid in je gezin of in je werk naar jezelf toetrekken is een patroon, een automatisme. Door hiernaar te kijken en het ter discussie te durven stellen, kan verantwoordelijkheidsgevoel omgezet worden van een strop naar een zege.

Ik ben benieuwd hoe jij hier tegenaan kijkt! Schrijf je reactie hieronder.